Ana kubbenin ortasında
Pantokrator İsa, madalyonlarda melek büstleri bulunmaktadır. Ayrıca ana
apsiste Deesis, kuzey apsiste Meryem ve çocuk İsa, güney apsiste ise
Melek Mikael tasviri yer alır.
Sahneler; “Doğum”, “Üç Müneccimin
Tapınması”, “Vaftiz”, “Lazarus'un Diritilmesi”, “Başkalaşım”, “Kudüs'e
Giriş”, “İhanet”, “Kadınlar Boş Mezar Başında”, “Hz. İsa'nın Göğe
Çıkışı” ve aziz tasvirleri.
Tokalı Kilise
Bölgenin bilinen en eski kaya
kilisesi olup 4 mekândan oluşur Tek Nefli Eski Kilise, Yeni Kilise, Eski
Kilise’nin altındaki kilise, Yeni Kilise’nin kuzeyindeki Yan Şapel. 10.
yüzyılın başlarına tarihlenen Eski Kilise, bugün Yeni Kilisenin giriş
mekânı şeklinde ise de orijinalde tek nefli, beşik tonozlu bir yapıdır.
Doğusuna Yeni Kilisenin eklenmesi sırasında apsisi tamamen yıkılmıştır.
Sahneler tonoz yüzeyine ve duvarların üst bölümüne yerleştirilmiştir.
Hz. İsa'nın hayatını kapsayan siklus tonozda panellere ayrılmış olup,
sahneler sağ kanatta başlayıp sol kanata doğru takip etmektedir.
Sahneler;
tonozun ortasında aziz tasvirleri, sağ kanadında üst panelde “Müjde”,
“Ziyaret”, “Bakireliğin İspatı”, “Beytüllahim'e Yolculuk”, “Doğum”, sol
kanattaki üst panelde “Üç Müneccimin Tapınması”, “Masum Çocukların
Katliamı”, “Mısır'a Kaçış”, “Hz. İsa'nın Mabede Takdimi”, “Zekeriya'nın
Öldürülmesi”, sağ kanattaki orta panelde “Elizabeth'in Takip Edilmesi”,
“Vaftizci Yahya'nın Görevlendirilmesi”, “Vaftizci Yahya'nın
Kehanetleri”, “Hz. İsa'nın Vaftizci Yahya ile Buluşması”, “Vaftiz”,
“Kana Düğünü”, sol kanattaki orta panelde “Şarap Mucizesi”, “Ekmeklerin
ve Balıkların Çoğaltılması”, “Havarilerin Görevlendirilmesi”, “Kör
Adamın İyileştirilmesi”, “Lazarus'un Diriltilmesi”, sağ kanattaki alt
panelde “Kudüs'e Giriş”, “Son Akşam Yemeği”, “İhanet”, “Hz. İsa Platus
Önünde”, sol kanattaki alt panelde “Hz. İsa Golgota Yolunda”, “Hz. İsa
Çarmıhta”, “Hz. İsa'nın Çarmıhtan İndirilmesi”, “İsa'nın Gömülmesi”,
“Kadınlar Boş Mezar Başında”, “Hz. İsa'nın Cehenneme İnişi”, “Hz.
İsa'nın Göğe Çıkışı”. Bu panelin altında aziz tasvirleri; girişin
üstünde ise “Başkalaşım” sahnesi yer almaktadır.
Yeni
Tokalı, enlemesine dikdörtgen planlı, basit beşik tonozludur. Doğu
duvarında kemerlerle birbirine bağlı dört sütun, sütunların arkasında
yükseltilmiş bir koridor, koridordan sonra ana apsis ile iki yan apsis
yer alır. Beşik tonozlu nefinde Hz. İsa'nın siklusu kronolojik sıraya
göre daha çok kırmızı ve mavi renkler kullanılarak işlenmiştir. Koyu
mavi renk, Tokalı Kilise'yi diğer kiliselerden ayıran en önemli
özelliktir.
Enlemesine nefte, Aziz Basil'in
hayatı, çeşitli azizlerin tasvirleri ve çoğunluk Hz. İsa'nın
mucizelerine ait sahneler yer almaktadır. Kilise 10. yüzyılın sonuna ve
11. yüzyılın başına tarihlenmektedir.
Paşabağları ve Zelve Ören Yeri
1 km. uzaktaki peribacaları en
iyi Zelve ören yerinden görülmektedir. Burada ayrıca Aziz Simeon adına
yapılmış şapel ve birçok kaya mekânları bulunmaktadır. Paşabağları'nın
daha ilerisinde Göreme-Avanos karayolundan 2 km. içerde olan ve 3
vadiden oluşan Zelve ören yeri, peribacalarının en yoğun olduğu yerdir.
9. ve 13. yüzyıllarda Hıristiyanların önemli yerleşim ve dini
merkezlerinden birisi olmuştur. Balıklı, Üzümlü ve Geyikli kiliseler
vadinin en önemli kiliseleri olup ikonoklastik dönem öncesine aittir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder